Het is in 2024 precies 75 jaar geleden dat DAF Trucks haar eerste vrachtauto bouwde. Een mijlpaal waar best even bij stilgestaan mag worden. Dat doen we dan ook uitgebreid, al dekt ‘stilstaan’ niet echt de lading. We rijden een dag lang met een truck ‘van toen’ en een truck ‘van nu’.
De historie van DAF is welbekend, maar we schetsen hem hier nog maar eventjes. De basis voor DAF wordt gelegd in 1928. In de eerste jaren kent Eindhoven de onderneming als ‘Van Doorne’s Machinefabriek’. Als de broers Hub en Wim van Doorne begin jaren dertig aanhangwagens op de markt brengen, worden de eerste contouren van het huidige DAF zichtbaar. In tegenstelling tot wat gangbaar is, zijn de chassis niet geklonken maar gelast – en daarmee een stuk lichter dan gebruikelijk. Het succes is groot. De machinefabriek verlegt zijn focus en gaat verder als Van Doorne’s Aanhangwagenfabriek; kortweg DAF.
A50
Als tijdens de wederopbouw van Europa de vraag naar transport explosief groeit, schakelt DAF snel op. Er wordt een productielijn voor aanhangers en opleggers ingericht en tegelijk nemen de voorbereidingen voor een truckfabriek concrete vorm aan. In de loop van 1949 wordt de A30 onthuld. Het is een 3-tons vrachtwagen die vooral bedoeld is voor de vaderlandse markt. De grille wordt gekenmerkt door zeven verchroomde strepen. Al een paar maanden later rolt het eerste exemplaar de fabriek uit – al snel gevolgd door de A50 (5 ton) en de A60 (6 ton) voor het zwaardere werk. Overigens komen alle vrachtwagens dan alleen nog als chassis-met-motor-en-grille van de band. De bouw van cabines wordt overgelaten aan carrosseriebouwers.
Prijs
En daar in de geschiedenis zetten we even een punt. Vooruit, een komma. Want als we op een mooie ochtend bij DAF Trucks in Eindhoven arriveren, wanen we ons gewoon terug in 1949 (of op de meest recente Hart voor DAF dagen, dat kan ook). Daar, recht voor onze neus, staat zo’n beroemde zevenstreper. Het is een DAF A50. Weliswaar niet uit 1949, maar wel uit 1955. Deze auto werd in juni 1955 door DAF Trucks geleverd aan de gemeente Veldhoven. De DAF werd, zo lezen we op de factuur, gespecificeerd als A1300P390 en hij is voorzien ‘een DAF luxe cabine in grondverf’. Totaalprijs: 16.200 gulden. De gemeente Veldhoven liet er een kolkenzuiger op monteren.
Mooie rit
De rode DAF A50 is nu in eigendom van Joop van de Wateren, die smakelijk en gedetailleerd kan vertellen over ‘zijn’ DAF. Dat doet hij dan ook uitgebreid terwijl hij ons, enigszins argwanend in het begin, achter het stuur laat plaatsnemen voor een mooie rit door het Brabantse land. Die argwaan is niet vreemd, want het rijden met een ‘truck van toen’ is echt wat speciaals. De A50, met een wielbasis van 3,90 meter, heeft een zescilinder Perkins dieselmotor van 83 pk. De vierversnellingsbak heeft synchromesh maar is natuurlijk handgeschakeld. Deze DAF heeft vacuumremmen, wat betekent dat je vaak even moet pompen op het rempedaal om druk op te bouwen.
Bijzonder
Het zorgt ervoor dat we een bijzondere rijervaring hebben. De Perkins zit tussen Joop en ons in en laat zich luidruchtig horen. Hij vindt het prettig om rond de 2400 toeren te draaien, dus dat proberen we dan ook. Het schakelen gaat ons eerst lastig af. De vier versnellingen zitten in een H-patroon, maar de pook zit vrij ver naar achteren, dus het vinden van de juiste gang vinden we moeilijk en het inleggen gaat zeker in het begin gepaard met veel gekraak uit de bak (en een frons van Joop). Hoe verder we komen, hoe meer we de DAF leren kennen en we de aandrijflijn leren waarderen. Het grote stuur heeft natuurlijk geen stuurbekrachtiging en op de vele rotondes draaien we aan het stuurwiel tot we serieuze spierballen krijgen. Joop ziet het allemaal glimlachend aan.
Luxe
De DAF is zoals eerder gezegd uitgevoerd met een ‘luxe cabine’. Dat houdt onder meer in dat de achterwand van de cabine bekleed is, dat er aan de rechterkant van de cabine zijspiegels zijn aangebracht en dat er zonnekleppen boven de voorruit zijn aangepast. Ook heeft deze DAF een brandstoftank van 120 liter. Airconditioning is natuurlijk niet aanwezig en op deze zomerse dag en met de warmte die de Perkins afgeeft zijn we blij dat de raampjes open kunnen. We krijgen al rijdend bijzonder veel respect voor de chauffeurs van toen. Truckrijden was toen heel hard werken en dus vinden we het niet erg dat we – flits! – weer terug kunnen naar 2024.
Future?
Want daar staat ons tweede voertuig klaar, een DAF XD. Een XD 410 FA, een 4×2 distributietruck. Een vrachtwagen voorzien van de meest moderne aandrijflijn en alle comfort en technische snufjes die je je maar kan wensen. Het is letterlijk dezelfde truck als die we eerder op onze testroute reden. Het is heerlijk stil aan boord en al bijna autonoom. De moderne technologie neemt de chauffeur veel uit handen en dat doet je dan een beetje dagdromen en zo komen wij uit bij de vraag hoe de DAF’s over 75 jaar, dus in 2099, er uit zullen zien. Is dan alles elektrisch en autonoom? Zijn er nog wel chauffeurs nodig? Zijn er dan uberhaupt nog wel vrachtwagens? Daar is nu werkelijk nog niks over te zeggen, maar erover filosoferen kan altijd! En eraan werken doen ze in Eindhoven ook, dus sluiten we af met de bekende DAF-slogan: Start the Future!
