Het Europese transportlandschap vertegenwoordigt een van de meest geavanceerde logistieke netwerken ter wereld, waar meer dan dertig landen elkaar kruisen in een complex web van handelsroutes en kaders betreffende de regelgeving. In Freight Perspectives onderzoekt Transporeon in een serie de belangrijkste transportmarkten in Europa, waarbij praktijkgegevens van het Transport Management Platform worden gecombineerd met officiële statistieken van Eurostat. Hoe zit het met het wegtransport in Nederland? Bekijk hier een uitgebreide data-gedreven analyse over wegtransport in Nederland.
Met een BBP van ongeveer 1.100 miljard US dollar staat Nederland op de 5e plaats van de belangrijkste economieën binnen de EU. Het land is diep geworteld in de wereldwijde handel en het is geen verrassing dat efficiënte logistieke- en transportoplossingen van cruciaal belang zijn in een dergelijke omgeving.
De vraag
De Nederlandse wegvervoersector is overwegend internationaal, met 69,2 procent van de transportactiviteiten die een of meerdere grenzen overgaan. Dit hoge percentage weerspiegelt de positie van Nederland als een belangrijk logistiek knooppunt met grote Europese havens, die het vervoer van goederen van en naar verschillende Europese landen vergemakkelijken. Binnenlands vervoer, hoewel nog steeds aanzienlijk, vertegenwoordigt slechts 30,8 procent van de totale transportactiviteiten.
Het land laat een uitgaand transport zien van 55,3 procent tegenover 44,7 procent inkomend. Dit wijst erop dat het land een belangrijke exporteur van goederen is en internationale toegangspoort binnen Europa, die gebruik maakt van de geavanceerde infrastructuur en strategische ligging om internationale markten te bedienen.
Duitsland (37,4 procent) en België (30,0 procent) domineren de inkomende transportroutes, wat de sterke economische banden met deze buurlanden weerspiegelt. De uitgaande transportroutes vertonen een meer verspreid patroon, hoewel Duitsland (29,0 procent) en België (19,1 procent) de belangrijkste bestemmingen blijven.
De tolheffing
Nederland maakt momenteel gebruik van het Eurovignetsysteem, een door de overheid gereguleerd tolsysteem voor vrachtwagens. Het Eurovignetsysteem wordt in 2027 vervangen door een nieuw tolsysteem, wat zeker veranderingen met zich meebrengt voor de tolkosten en de toegepaste tolstructuur.
Met de huidige prijs van 1250 euro voor een standaard FTL Euro6 truck per jaar, blijven de transporttarieven in Nederland concurrerend ten opzichte van andere landen, zoals bijvoorbeeld Duitsland. Zoals onlangs aangekondigd, is de voorgenomen opname van CO2 in de Eurovignettarieven uitgesteld tot 25 maart 2025.
De capaciteit
In 2023 registreerde Nederland 14.000 nieuwe zware vrachtwagens. Dit laat een stijging van 16 procent zien ten opzichte van 2022, iets boven het Europese gemiddelde van 15 procent. Deze toename weerspiegelt de groeiende vraag naar wegtransportdiensten en de focus van vervoerders op het moderniseren van hun vloot met het oog op milieu- en efficiëntienormen.
De cabotage, het vervoer van goederen binnen een land door een buitenlandse vervoerder, in Nederland bedraagt 1,8 procent (2023), wat lager is dan het Europese gemiddelde van 4,4 procent voor West-Europa en 0,1 procent voor Oost-Europa. Het relatief lage cabotageaandeel in Nederland suggereert dat binnenlandse vervoerders de gefragmenteerde binnenlandse markt met vrij korte afstanden domineren, hoewel er nog steeds een opmerkelijke aanwezigheid is van buitenlandse vervoerders. Buitenlandse vervoerders spelen echter een cruciale rol in het internationale vervoer, waar ze de meerderheid van de transporten uitvoeren.
De lage fluctuatie van het afwijzingspercentage in het land duidt op een stabiel capaciteitsaanbod gedurende het hele jaar, wat zorgt voor een betrouwbare orderafhandeling en efficiënte toeleveringsketens.
De infrastructuur
Naast de beroemde zeehavens is Nederland met 83 meter snelweg per vierkante kilometer koploper in Europa wat betreft de dichtheid van het snelwegennet. Dit uitgebreide netwerk maakt efficiënt transport en snellere transittijden mogelijk. Ondanks dat Nederland op de 9e plaats staat van goederen die per snelwegkilometer worden vervoerd, blijft de infrastructuur boven het Europese gemiddelde.
Door zijn vlakke topografie, goed ontwikkelde infrastructuur en functie als toegangspoort, bezit Nederland ook belangrijke en strategische intermodale terminals voor intercontinentaal verkeer en dient het ook als een belangrijk knooppunt voor binnen-Europese handelsroutes tussen Duitsland, Polen, Italië, Spanje en Frankrijk.
Tarieven
Nederland hanteert tarieven van gemiddeld niveau in alle drie de transportsegmenten in vergelijking met andere Europese landen. Tariefverschillen tussen inkomende- en uitgaande zendingen weerspiegelen de dynamiek van de toeleveringsketen, brandstofkosten en wijzigingen in de regelgeving. De grootste tariefverschillen bestaan met het VK, Frankrijk en Polen.
Over het algemeen gelden voor transporten in oostelijke richting lagere tarieven dan voor in westelijke richting. Dit creëert kosteneffectieve mogelijkheden voor het verzenden van goederen naar Oost-Europese landen zoals Polen en Tsjechië, omdat vervoerders hier vaak op zoek gaan naar mogelijkheden voor backhaul, de terugrit van een transportvoertuig van zijn bestemming naar zijn vertrekpunt.
De gemiddelde variatie in de spotprijzen in Nederland is 12,4 procent, een weerspiegeling van de gematigde prijsschommelingen op de spotmarkt onder invloed van de seizoensgebonden vraag en de beschikbare capaciteit. Inzicht in deze schommelingen is cruciaal voor bedrijven om hun transportbehoeften effectief te plannen en te budgetteren.
Conclusie
De Nederlandse wegtransportsector blinkt uit door zijn internationale focus en zijn rol als toegangspoort voor intercontinentale goederen. De sector profiteert van een stabiele capaciteit en een goed onderhouden snelwegennet. De strategische ligging en efficiënte infrastructuur van het land maken het een belangrijke speler in de Europese logistiek. De geplande wijzigingen van het tolsysteem in 2027 en de aanhoudende onevenwichtigheden in de tarieven zullen echter nauwlettend in de gaten moeten worden gehouden om de efficiëntie en concurrentiekracht van de sector te blijven garanderen. Hoewel de infrastructuurrisico’s minimaal blijven in vergelijking met landen zoals Duitsland, brengt congestie efficiëntieproblemen met zich mee, ondanks de geavanceerde wegeninfrastructuur.
