De trend naar meer samenwerking en digitalisering binnen de transport- en logistieksector in Nederland maakt de weg vrij voor de opkomst van ecosystemen als een belangrijke strategie voor de toekomst. Bedrijven actief in de transport- en logistieke sector kunnen niet stil blijven staan. Men zal mee moeten in de transitie, afwachten is geen optie. Dat staat in de nieuwe sectorstudie Transport & Logistiek van ING, TVM en Panteia.
De urgentie om CO2-uitstoot te verminderen en zero-emissievoertuigen te omarmen groeit. Klimaatdoelen uit de Europese en Nederlandse wetgeving vragen om forse investeringen in technologieën die emissievrij transport mogelijk maken. Tegelijkertijd worden bedrijven verplicht om transparanter te zijn over hun duurzaamheidsinspanningen, niet alleen voor hun eigen activiteiten, maar ook voor de hele keten. Dit zorgt voor hogere administratieve lasten en een verhoogde druk op samenwerking.
Daar komt bij dat de Nederlandse transportsector geconfronteerd wordt met toenemende concurrentie en verstoringen in de wereldhandel, mede veroorzaakt door platformbedrijven zoals Amazon en Coolblue. Klanten eisen meer en de concurrentie is hevig, terwijl nieuwe wetgeving zoals het Europese Mobility Package voor extra onzekerheid zorgt. De roep om schaalvergroting of samenwerking in ecosystemen klinkt dan ook steeds luider.
Ecosystemen blijken daarbij een effectieve oplossing. Een logistiek ecosysteem, waarin transporteurs, verladers, leveranciers, verzekeraars en overheden samenkomen, biedt nieuwe mogelijkheden om kosten te delen, data uit te wisselen en innovaties gezamenlijk te ontwikkelen. Binnen een ecosysteem kunnen bedrijven hun eigen identiteit behouden, terwijl ze tegelijkertijd toegang hebben tot een bredere pool aan middelen en kennis. Vertrouwen en wederzijds respect zijn daarbij cruciaal.
Voorbeelden uit de praktijk tonen dat sommige bedrijven al stappen zetten. Zo werkt Ewals Cargo Care samen met chauffeurs en leveranciers via speciale community-initiatieven, en helpt Van den Bosch zijn partners met de overstap naar zero-emissie voertuigen. Ook Tielbeke heeft samen met partners een laadplein gerealiseerd om duurzaam transport te bevorderen. Dit soort ecosystemen maakt het mogelijk om innovatie en duurzaamheid op grotere schaal aan te pakken, wat essentieel is om te voldoen aan de toenemende eisen van wet- en regelgeving en het veranderende marktsentiment.
Volgens het rapport ligt de toekomst voor de sector in ecosystemen die niet alleen duurzaamheid maar ook klantenbinding en continuïteit verbeteren. De voordelen gaan verder dan financiële winst: ecosystemen stellen bedrijven in staat maatschappelijke impact te maken, bijvoorbeeld door gezamenlijke investeringen in CO2-reductie en duurzame innovaties. De nieuwe manier van samenwerken kan zelfs leiden tot efficiënter gebruik van voertuigen en laadvoorzieningen, wat bijdraagt aan de klimaatdoelstellingen.
Ecosystemen vereisen echter tijd en investeringen. Bedrijven moeten bereid zijn om hun businessmodel te herzien, data te delen en strategische keuzes te maken voor een langdurige samenwerking. Toch lijkt de koers duidelijk: in een steeds complexere wereld kunnen bedrijven in de transport- en logistieke sector door samenwerking binnen ecosystemen flexibel en competitief blijven.
