De inzet van chauffeurs uit derde landen als de Filipijnen, Oekraïners of Zimbabwanen is onvermijdelijk om het nijpende tekort aan vrachtwagenchauffeurs in Europa op te lossen. Met 500.000 openstaande vacatures in de sector is de behoefte aan nieuwe instroom urgenter dan ooit. Hoewel het werven van lokale krachten, waaronder jonge chauffeurs en vrouwen, prioriteit blijft, is de kloof zo groot dat deze zonder inzet van derdelanders niet te dichten is.
Dat was de kernboodschap tijdens de slotbijeenkomst van het STEER2EU-project, waarin de IRU (International Road Transport Union) de belangrijkste bevindingen van een Europees onderzoek naar de werving van professionele chauffeurs uit derde landen presenteerde. Dit onderzoek, uitgevoerd in opdracht van de Europese Commissie, biedt concrete handvatten om de tekorten in de transportsector aan te pakken.
Hoge urgentie en politieke betrokkenheid
Tijdens de bijeenkomst spraken onder meer beleidsmakers van de Europese Commissie, vertegenwoordigers van lidstaten en industrie-experts over oplossingen om derdelanders beter te integreren in de Europese transportsector. Petra Söderqvist, beleidsassistent in het kabinet van Europees commissaris Apostolos Tzitzikostas (Duurzaam Transport en Toerisme), benadrukte de ernst van de situatie: “Het tekort aan professionele chauffeurs in de EU is een reële zorg. Openbaar vervoersdiensten worden al ingekort en goederen bereiken hun bestemming niet door een gebrek aan chauffeurs. We moeten samenwerken om juridische migratiepaden te verbeteren en erkenning van kwalificaties te vergemakkelijken.”
Belemmeringen en oplossingen
Een van de grootste obstakels voor de inzet van derdelanders is de erkenning van rijbewijzen en vakbekwaamheidsdiploma’s. Het STEER2EU-onderzoek wijst op de noodzaak van EU-brede harmonisatie van de voorwaarden voor rijbewijs- en opleidingserkenning. Tijdens het paneldebat werd dan ook opgeroepen tot een snellere en uniformere goedkeuringsprocedure, zodat chauffeurs uit derde landen sneller aan het werk kunnen zonder in te boeten op veiligheid of kwaliteit.
Raluca Marian, directeur EU-belangenbehartiging bij de IRU, onderstreepte dit punt: “Onze sector heeft dringend meer chauffeurs nodig. We blijven inzetten op lokaal talent, maar zonder derdelanders kunnen we het gat simpelweg niet dichten. Wel moet rekrutering altijd gebeuren zonder concessies te doen aan veiligheid en arbeidsvoorwaarden.” Al in 2016 schreef TTM.nl columnist Patrick Bobeck dat de legale inzet van derdelanders goed mogelijk is.
Oproep tot actie
Naast regulering en erkenning van kwalificaties werd ook de integratie van derdelanders in de Europese arbeidsmarkt besproken. Werkgevers pleiten voor eerlijke arbeidsvoorwaarden en duidelijke juridische kaders om misstanden te voorkomen. Daarbij werd de ECMT Quality Charter als voorbeeld genoemd, waarin IRU Academy Professional Qualifications worden erkend als standaard.
Het panel sloot af met een dringende oproep tot EU-brede samenwerking tussen beleidsmakers en bedrijven. Zonder structurele oplossingen dreigt het chauffeurstekort de logistieke ketens en het openbaar vervoer verder te ontwrichten. “Het probleem is nu al zo groot dat sommige vervoerders contracten niet meer kunnen nakomen vanwege een gebrek aan chauffeurs,” waarschuwden deelnemers.
De Europese Commissie heeft zich bereid getoond om verder te werken aan oplossingen. De sector kijkt nu reikhalzend uit naar concrete maatregelen om de aanbevelingen van het STEER2EU-rapport in de praktijk te brengen. De inzet van chauffeurs uit derde landen is daarbij geen optie meer, maar een noodzaak.
