De transportsector en alle sectoren die met uitstoot van vervuiling te maken hebben staan voor een enorme uitdaging: het moet schoner, het liefst emissievrij, en ook het liefst vandaag nog. Niet iedereen kan zomaar emissievrij materieel kopen of inzetten. Anne Koudstaal begon Emission-0, een platform dat eigenaren emissievrij materieel moet laten delen met anderen. De eerste positieve ervaringen zijn een feit. “Er is echt genoeg zero-emissiematerieel om in te zetten. Maar je moet het wel weten te vinden.” [INHOUD | INDEX TTMnl2025_1_46]
Initiator van Emission-0 is Anne Koudstaal. Hij werkte eerder bij KWS aan een weg gemaakt van gerecycled kunststof. “Daarvoor hadden we een elektrische vacuummachine ontwikkeld. Mooi apparaat, maar vaak stond het ding maar ongebruikt in de hoek. Toen dacht ik, je moet zo’n duurzame machine toch beter in kunnen zetten. Dat is het uitgangspunt van Emission-0: emissievrij materieel, wat zeker in het begin schaars was en nog altijd duur is, optimaal inzetten. Vraag en aanbod bij elkaar brengen en opdrachtgevers helpen om emissievrij transport en bouw te realiseren. Het liefst zo dat iedereen zo veel mogelijk emissievrij kan werken.”
Meedoen?
Emission-0 is dus een marktplaats, een verhuurplatform. Hoe kunnen eigenaren van emissievrij materieel meedoen? “Bedrijven die hun materieel via Emission-0 willen verhuren, kunnen zich eenvoudig aanmelden op het platform. Het gebruik is gratis en er zijn geen verborgen kosten. De verdienmodellen van Emission-0 liggen namelijk elders: door data en advies te bieden aan overheden en opdrachtgevers, financiert het platform zichzelf zonder dat de gebruikers hoeven te betalen. Provincies en andere overheidsinstanties betalen voor inzicht in de markt en gebruiken de informatie om hun beleid aan te passen”, legt Koudstaal uit.
Transparantie
Volgens Koudstaal is het concrete probleem dat veel opdrachtgevers in bouw en transport nauwelijks inzicht hebben in de werkelijke kosten van emissievrij werken. “Aanbestedingen worden vaak opgesteld op basis van oude aannames en een gebrek aan data. Emission-0 biedt transparantie en zorgt ervoor dat opdrachtgevers niet meer in het duister tasten als het gaat om de beschikbaarheid en kosten van zero-emissie materieel.”
Wel beschikbaar
De Bruyn Transport uit Oudewater is een van de transportbedrijven die zijn trucks aanbiedt op Emission-0. “We hebben nu 16 elektrische trucks, dat worden er 22 later dit jaar”, vertelt directeur Joeri de Bruyn. Hij herkent zich in de woorden van Koudstaal. “Te vaak wordt een opdracht toch maar met dieseltrucks uitgevoerd omdat er gedacht wordt dat elektrische trucks niet beschikbaar zijn. Maar dat is gewoon niet waar. Men is slecht op de hoogte van beschikbaarheid en kosten. Als ik soms zie hoe calculaties worden gemaakt, dat lijkt nergens op. Parameters als tonnages of laadkosten zitten er soms volledig naast”, is De Bruyn fel.
Opdrachtgevers moeten stoppen met het excuus dat er geen materieel beschikbaar is, zegt De Bruyn. “Het is er wel. We moeten er alleen beter gebruik van maken.” Volgens De Bruyn worden zijn elektrische trucks voor dertig procent ingezet voor puur elektrisch werk. “Zeventig procent rijden ze dus werk dat ook door dieseltrucks kan worden gedaan. Die inzet kan beter, onder meer als mijn materieel door anderen wordt ingezet met behulp van Emission-0.”
Delen?
Op Emission-0 worden momenteel 900 stuks materieel aangeboden. “Veel daarvan is bouwmateriaal, kranen etc. Vrachtwagens? Vijfenveertig stuks”, zegt Koudstaal. “Tja, daar kan nog wel wat aanbod bij. Van de 1100 e-trucks in Nederland moeten er toch bij zitten die efficiënter kunnen worden ingezet bij ons platform?”, zo vraagt hij zich hardop af. De Bruyn merkt op dat vervoerders, maar ook bouwondernemers het moeilijk vinden om materieel te delen. “Dat is een beetje conservatief denken, maar in deze tijd moet je flexibel kunnen zijn. Wij werken bijvoorbeeld samen met Millenaar & Van Schaik, en dat gaat best goed.”
Win-win
Emission-0 lijkt een schot in de roos. Het creëert een win-winsituatie: opdrachtgevers krijgen beter inzicht in de mogelijkheden van emissievrij werken en transporteurs en aannemers krijgen meer kansen om hun emissievrije materieel rendabel in te zetten. Dat is de theorie. Als we vragen hoeveel materieel er van het platform op dit moment wordt ingezet, is het antwoord nul. Koudstaal: “Bouwondernemers zijn nog huiverig om mee te doen. We hebben nu een paar keer zaken gedaan met festivals, Into the Great Wide Open bijvoorbeeld. Die zetten materieel, onder meer een elektrische vrachtwagen, in via ons en dat tot volle tevredenheid.”
Rapport
Dat blijkt ook uit het rapport ‘Rapportage ZE bouwmaterieel ITGWO’, dat in samenwerking met Topsector Logistiek tot stand kwam. De pilot op Into The Great Wide Open toonde aan dat emissievrij bouwen en afbreken van festivals haalbaar is. De inzet van zero-emissie bouwmaterieel leidde tot een significante vermindering van stikstofuitstoot op locatie en liet zien dat met de juiste planning en laadinfrastructuur elektrische machines functioneel inzetbaar zijn, zo is in het rapport te lezen. De pilot bracht echter ook uitdagingen aan het licht, zoals een gebrek aan standaardisatie in laadsystemen en operationele procedures. Kosten bleken ook een belangrijk aandachtspunt; hoewel ZE-materieel duurder is in aanschaf en huur, kunnen subsidies en een efficiëntere inzet de financiële impact verkleinen. De pilot bij Into the Great Wide Open biedt een positief vooruitzicht op grootschaligere implementatie van ZE-materieel in zowel de festival- als bouwsector, zo concludeerde het rapport.
Ondernemers hebben dan misschien nog koudwatervrees, Emission-0 bouwt langzaam aan verder aan de toekomst. “Zo hebben we nu een certificeringsschema opgezet. Daarmee kunnen opdrachtgevers aantoonbaar maken dat ze zero-emissie werken. Dat is waardevol voor hen en in principe voor iedereen in de sector.” Het is een van de voorbeelden dat Emission-0 weliswaar jong is maar volop in ontwikkeling. Koudstaal is vastberaden. “Ja, we staan in principe nog in de kinderschoenen, maar zijn hard op weg naar een maatje groter.”
TEKST: ARJAN VELTHOVEN | FOTO’S: LAURA VAN DER SPEK, TTM.NL
